Emocje podstawowe towarzyszą nam każdego dnia. To z reguły bardzo krótkie zjawisko wpływa na nasze zachowania i jest reakcją na warunki panujące w otoczeniu. Istnieje wiele różnych rodzajów emocji, które mają wpływ na to, jak żyjemy i jak wchodzimy w interakcję. Wybory, których dokonujemy, działania, które podejmujemy i nasze postrzeganie – na to wszystko wpływają emocje.

Emocje podstawowe – czym właściwie są? Rodzaje emocji psychologia

W Sentimenti budowane w oparciu o naukę narzędzia służą do badania ośmiu emocji podstawowych (model Plutchika). Jednak w latach 70. psycholog Paul Ekman zidentyfikował sześć podstawowych emocji, które według niego były najpowszechniej spotykane we wszystkich kulturach.

Emocje, które zidentyfikował, to radość, smutek, wstręt, strach, zaskoczenie i złość. Później rozszerzył swoją listę podstawowych emocji o takie rzeczy jak duma, wstyd, zażenowanie czy podniecenie. Psychologowie w późniejszych latach starali się zidentyfikować różne rodzaje emocji, których ludzie doświadczają. Pojawiło się kilka różnych teorii i prób ich kategoryzacji. Psycholog Robert Plutchik zaproponował z kolei “koło emocji Plutchika“.

Emocje jego zdaniem mogą być łączone w różne uczucia, podobnie jak kolory mogą być mieszane w celu stworzenia innych odcieni. Emocje bardziej złożone, czasem mieszane, są miksem tych bardziej podstawowych. Na przykład, podstawowe emocje, takie jak radość i zaufanie, mogą być łączone w celu stworzenia uczucia miłości. Badania przeprowadzone w 2017 roku sugerują, że istnieje znacznie więcej podstawowych emocji niż wcześniej sądzono. W badaniu opublikowanym w “Proceedings of National Academy of Sciences” naukowcy zidentyfikowali aż 27 różnych kategorii emocji.

Jakie są emocje? Przykłady i rodzaje emocji podstawowych. Emotikony i nazwy emocji

Przyjrzyjmy się bliżej niektórym podstawowym typom emocji i zbadajmy wpływ, jaki mają one na ludzkie zachowanie. Jakie są emocje? Czy istnieją dobre emocje? Jakie wyróżniamy pozytywne słowa? Emocje negatywne i pozytywne – przykłady:

RADOŚĆ

Ze wszystkich różnych rodzajów emocji, radość jest tym, do którego ludzie dążą najbardziej. Radość jest często definiowana jako przyjemny stan emocjonalny, który charakteryzuje się uczuciem zadowolenia, radości, satysfakcji i dobrego samopoczucia. Ten rodzaj emocji jest czasami wyrażany poprzez:

Wyraz twarzy: uśmiechanie się
Język ciała: swobodna postawa
Ton głosu: przyjemny sposób mówienia

O ile radość jest uważana za jedną z podstawowych ludzkich emocji, o tyle na to, co naszym zdaniem będzie je tworzyć, duży wpływ ma kultura. Osiągnięcie pewnych rzeczy, takich jak kupno domu lub posiadanie dobrze płatnej pracy, będzie wprost skutkowało radością. To, co faktycznie przyczynia się do wzrostu radości jest jednak często znacznie bardziej złożone i bardziej zindywidualizowane. Ludzie od dawna wierzą, że radość i zdrowie są ze sobą powiązane, a badania potwierdzają, że radość może odgrywać rolę zarówno w zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym.

Radość wiąże się z różnymi rezultatami, w tym zwiększoną długowiecznością i zwiększoną satysfakcją małżeńską. Na przykład stres, niepokój, depresja i samotność były związane z takimi czynnikami, jak obniżona odporność, zwiększony stan zapalny i zmniejszona średnia długość życia.

SMUTEK

Smutek jest kolejnym rodzajem emocji często definiowanym jako przemijający stan emocjonalny charakteryzujący się uczuciem rozczarowania, żalu, beznadziejności, bezinteresowności i stłumionego nastroju. Podobnie jak inne emocje jest czymś, czego wszyscy ludzie doświadczają od czasu do czasu. W niektórych przypadkach ludzie mogą doświadczać długotrwałych i ciężkich okresów smutku, które mogą przekształcić się w depresję. Smutek może być wyrażony na wiele sposobów, w tym płacz, stłumiony nastrój, letarg i wyciszenie, wycofanie się.

Rodzaj i nasilenie smutku może się różnić w zależności od pierwotnej przyczyny, a sposób, w jaki ludzie radzą sobie z takimi uczuciami, również może się różnić. Smutek może często prowadzić do zaangażowania się w mechanizmy radzenia sobie z nim, takie jak unikanie innych ludzi, samoleczenie i natłok negatywnych myśli. Takie zachowania mogą w rzeczywistości nasilać uczucie smutku i wydłużać czas trwania emocji.

STRACH

Strach jest potężną emocją, która może również odgrywać ważną rolę w przetrwaniu. Kiedy stoimy przed jakimś niebezpieczeństwem i doświadczamy strachu, przechodzimy przez coś, co nazywamy walką lub reakcją na ucieczkę. Nasze mięśnie stają się napięte, tętno i oddech wzrasta, a umysł staje się bardziej czujny, skłaniając ciało do ucieczki od niebezpieczeństwa lub pozostania i podjęcia walki. Ta odpowiedź pomaga zapewnić, że jesteśmy przygotowani do skutecznego radzenia sobie z zagrożeniami w swoim otoczeniu. Ekspresja tego typu emocji może obejmować:

Wyraz twarzy: poszerzenie oczu i cofnięcie języka lub podbródka
Język ciała: próba ukrycia się lub lęk przed zagrożeniem
Reakcje fizjologiczne: szybki oddech i intensywniejsze bicie serca

Oczywiście nie każdy doświadcza strachu w taki sam sposób. Niektórzy ludzie mogą być bardziej wrażliwi na strach i pewne sytuacje mogą być bardziej skłonne do wywołania tej emocji. Strach jest emocjonalną reakcją na bezpośrednie zagrożenie. Podobnej reakcji możemy doświadczyć względem przewidywanego zagrożenia lub nawet naszych myśli o tym. To jest to, co zazwyczaj uważamy za lęk. Lęk wiąże się z przewidywanym strachem przed sytuacjami. Z drugiej strony, niektórzy ludzie rzeczywiście szukają sytuacji wywołujących strach. Ekstremalne sporty i inne dreszcze mogą wywoływać strach, ale niektórym ludziom wydaje się, że rozwijają się, a nawet cieszą takimi uczuciami.

Powtarzające się narażenie na sytuację wywołującą lęk może prowadzić do zaznajomienia się i aklimatyzacji, co może zmniejszyć uczucie strachu i lęku lub też na te emocje uodpornić. Jest to idea terapii ekspozycji, w której ludzie są stopniowo narażeni na coś, co ich przeraża, ale w sposób kontrolowany i bezpieczny. Ostatecznie uczucie strachu zaczyna się zmniejszać.

WSTRĘT

Wstręt to kolejna z sześciu podstawowych, oryginalnych emocji opisanych przez Ekmana. Może się objawiać na kilka sposobów, w tym:

Język ciała: odwracanie się od źródła wstrętu
Reakcje fizyczne: wymioty
Wyraz twarzy: zmarszczenie nosa i podkręcenie górnej wargi

To poczucie może wynikać z wielu czynników, w tym z nieprzyjemnego smaku, wzroku lub zapachu. Naukowcy uważają, że ta emocja powstała w wyniku reakcji na żywność. Zła higiena, infekcje, krew, gnicie i śmierć również mogą wywołać reakcję odrazy. Może to być sposób organizmu na uniknięcie rzeczy, które mogą przenosić choroby zakaźne. Ludzie mogą również doświadczać moralnego obrzydzenia, kiedy obserwują innych, którzy angażują się w zachowania, które uważają za obrzydliwe, niemoralne lub złe.

ZŁOŚĆ

Złość jest szczególnie silną emocją charakteryzującą się uczuciem wrogości, wzburzenia, frustracji i antagonizmu wobec innych. Podobnie jak strach, złość może odgrywać rolę w walce lub w reakcji na ucieczkę. Kiedy zagrożenie generuje uczucie złości, możemy być skłonni do automatycznego odparcia niebezpieczeństwa i ochrony siebie. Złość jest często przejawem:

Wyraz twarzy: marszczenie się
Język ciała: zajęcie silnego stanowiska lub odwrócenie się
Tonacja głosu: podniesiony głos, krzyk
Reakcje fizjologiczne: pocenie się lub zaczerwienienie skóry
Zachowania agresywne: uderzanie, kopanie lub rzucanie przedmiotami

Podczas gdy złość jest postrzegana jako negatywna emocja, czasami może być emocją pozytywną. Może być czynnikiem inspirującym i motywującym do działania i szukania rozwiązania niepokojących sytuacji. Złość z reguły jest jednak problemem, gdy staje się nadmierna lub wyrażona zostaje w sposób, który jest niezdrowy, niebezpieczny lub szkodliwy dla innych. Niekontrolowana złość może szybko przerodzić się w agresję, znęcanie się lub wprost przemoc.

Ten rodzaj emocji może mieć zarówno psychiczne, jak i fizyczne konsekwencje. Niekontrolowana złość może utrudniać podejmowanie racjonalnych decyzji, a nawet mieć wpływ na zdrowie fizyczne. Z medycznego punktu widzenia związana jest z chorobami wieńcowymi i cukrzycą. Jest ona również związana z zachowaniami, które stanowią zagrożenie dla zdrowia, takimi jak agresywna jazda samochodem, spożywanie alkoholu i palenie tytoniu.

ZASKOCZENIE

Zaskoczenie to kolejna z sześciu podstawowych typów ludzkich emocji pierwotnie opisanych przez Ekmana. Jest zazwyczaj dość krótka i charakteryzuje się fizjologiczną reakcją na coś nieoczekiwanego i niespodziewanego. Ten typ emocji może być zarówno pozytywny, jak i negatywny lub neutralny. Nieprzyjemna niespodzianka może dotyczyć kogoś wyskakującego zza drzewa i przerażającego nas, gdy spacerujemy nocą.

Przykładem przyjemnego zaskoczenia może być sytuacja, kiedy przybywamy do domu, gdzie bez naszej wiedzy najbliżsi i przyjaciele zebrali się, aby świętować nasze urodziny. Emocja ta często charakteryzuje się:

Mimika twarzy: podniesienie brwi, poszerzenie oczu i otwarcie ust
Reakcje fizyczne: odskok do tyłu, podskok
Reakcje werbalne: krzyk, sapanie

Zaskoczenie jest kolejnym rodzajem emocji, która potrafi wywołać nagłą reakcję. Ludzie mogą doświadczyć nagłego skoku adrenaliny, który pomaga przygotować ciało do walki lub ucieczki. Badania wykazały, że ludzie mają tendencję do nieproporcjonalnego zauważania zaskakujących zdarzeń. Dlatego właśnie zaskakujące i niezwykłe wydarzenia usłyszane w wiadomościach mają tendencję do zaznaczania się w pamięci bardziej niż inne.

Jak opisać emocje? Podział i klasyfikacja

Sześć podstawowych emocji opisanych przez Ekmana to tylko część w gąszczu wielu różnych typów emocji, których ludzie są w stanie doświadczyć. Teoria Ekmana sugeruje, że podstawowe emocje są uniwersalne w różnych kulturach na całym świecie. Jednakże inne teorie i nowe badania nadal odkrywają wiele różnych typów emocji i sposób ich klasyfikacji. Ekman w ramach swoich prac naukowych dodał kilka innych emocji do swojej listy, ale zasugerował, że w przeciwieństwie do jego pierwotnych sześciu, nie wszystkie z nich można przypisać określonej mimice twarzy. Niektóre z emocji, które później zidentyfikował, zawierały m.in. pogardę, zawstydzenie, zakłopotanie, podniecenie, poczucie winy, dumę czy satysfakcję.

Podobnie jak w przypadku wielu pojęć w psychologii, nie wszyscy teoretycy są zgodni co do tego, jak klasyfikować emocje lub jakie są podstawowe emocje. Podczas gdy teoria Ekmana jest jedną z najbardziej znanych, inni teoretycy zaproponowali swoje własne wyobrażenia na temat tego, jakie emocje składają się na rdzeń ludzkiego doświadczenia zewnętrznego świata.

Niektórzy badacze sugerowali, że istnieją tylko dwie lub trzy podstawowe emocje. Inni sugerowali, że emocje istnieją w jakiejś hierarchii. Podstawowe emocje, takie jak miłość, radość, zaskoczenie, złość i smutek dzieli się na emocje wtórne. Miłość, na przykład, składa się z drugorzędnych emocji, takich jak uczucie i tęsknota. Drugorzędne emocje dzielą się wtedy jeszcze bardziej podzielone na tzw. emocje trzeciorzędne. Emocje wtórne uczucia obejmują emocje trzeciorzędne, takie jak sympatia, troska, współczucie i czułość. Nowsze badania sugerują, że istnieje co najmniej 27 różnych emocji, z których wszystkie silnie się ze sobą wiążą. Innymi słowy, emocje nie są stanami, które występują w izolacji. Zamiast tego powstają gradienty emocji i te różne uczucia są głęboko ze sobą powiązane.

Wnioski końcowe

Emocje odgrywają kluczową rolę w tym, jak żyjemy. Od wpływu na to, jak angażujemy się w nasze codzienne życie, po wpływ na decyzje, które podejmujemy. Rozumiejąc niektóre z typów emocji, można uzyskać głębsze zrozumienie sposobu ich wyrażania i wpływu na nasze zachowanie. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że żadna emocja nie jest samotną wyspą. Wiele emocji, których doświadczamy jest zróżnicowanych i złożonych. Współistniejąc i wpływając na siebie, tworzące bogatą i zróżnicowaną tkankę naszego życia emocjonalnego.

Narzędzia Sentimenti idealnie sprawdzają się w analizie 8 emocji podstawowych, ale też sentymentu pozytywnego, negatywnego. Dodatkowym atutem narzędzia jest możliwość zbadania stopnia emocjonalnego pobudzenia. Dotyczy to dowolnych tekstów – od transkrypcji rozmów, po social listening aż po czaty z klientami czy teksty dziennikarskie. Narzędzia świetnie radzą sobie wspomagając codzienną pracę działu PR w zakresie opracowywania komunikatów public relations dopasowanych do konkretnych celów.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Emocje podstawowe i natężenie emocji to także idealne rozwiązanie do przewidywania kursów walut, kryptowalut czy spółek giełdowych. Nasze narzędzia pozwalają na automatyczną analizę sentymentu i emocji w tekstach. Postanowiliśmy więc sprawdzić przydatność naszych narzędzi dla sektora finansowego i wypróbować je w różnych sytuacjach.