Zaznacz stronę
Ludzie inteligentni emocjonalnie. Po czym można ich rozpoznać i co ich wyróżnia?

Ludzie inteligentni emocjonalnie. Po czym można ich rozpoznać i co ich wyróżnia?

W poniższym cytacie znany filozof Arystoteles doskonale podsumowuje koncepcję, która stała się w ostatnich miesiącach gorącym tematem w psychologii, edukacji i szeroko pojętym biznesie. Chodzi o inteligencję emocjonalną, o której pisaliśmy już na naszym blogu TUTAJ.

Każdy może się rozgniewać – to jest łatwe. Ale gniewać się na właściwą osobę, we właściwym stopniu, we właściwym czasie, we właściwym celu i we właściwy sposób – to sztuka. (Arystoteles)

Ludzie inteligentni emocjonalnie. Co ich wyróżnia?

Ludzie inteligentni emocjonalnie co do zasady mają w sobie szereg nawyków i zachowań, które przyczyniają się do ich zdolności zarządzania własnymi emocjami i rozumienia uczuć innych osób. Jeśli znamy kogoś, kto zwraca uwagę na swoje uczucia i potrafi wyrażać emocje w odpowiedni do sytuacji sposób, a także jest empatyczny i rozumie, co czują inni, to mamy szczęście. Taka osoba jest prawdopodobnie postacią bardzo inteligentną emocjonalnie.

Inteligencja emocjonalna u człowieka obejmuje cztery podstawowe umiejętności. Są to:

  • zdolność do postrzegania emocji,
  • zdolność rozumowania za pomocą emocji,
  • zdolność rozumienia emocji,
  • umiejętność zarządzania emocjami.

Warto więc z bliska zapoznać się, czym dokładnie charakteryzują się takie osoby.

Zwracają uwagę na to, co czują

Psycholog i autor Daniel Goleman zidentyfikował samoświadomość jako jeden z kluczowych komponentów inteligencji emocjonalnej. Samoświadomość obejmuje zdolność do rozpoznawania nastrojów, emocji i uczuć. Część samoświadomości obejmuje również świadomość tego, w jaki sposób nasze zachowania, emocje i nastroje wpływają na innych ludzi. Ta właśnie zdolność do monitorowania własnych stanów emocjonalnych jest podstawowym wymogiem inteligencji emocjonalnej.

Rozumieją, co czują inni ludzie

Empatia jest kolejnym z głównych elementów inteligencji emocjonalnej Golemana. Obejmuje ona zdolność do rozumienia emocji innych ludzi. Aby móc wchodzić w interakcje z innymi ludźmi w wielu dziedzinach życia codziennego, takich jak praca czy szkoła, trzeba być w stanie wiedzieć, co oni czują. Jeśli współpracownik jest zdenerwowany lub sfrustrowany, wiedza o tym, co on czuje, może dać Ci znacznie lepszy pomysł na to, jak na to zachowanie zareagować.

Są w stanie regulować poziom swoich emocji

Samoregulacja emocji jest absolutnie kluczowa dla inteligencji emocjonalnej. Zrozumienie swoich emocji to wielkie osiągnięcie, ale nieszczególnie użyteczne, jeśli nie potrafimy zrobić z tej wiedzy użytku w prawdziwym życiu i w realnych sytuacjach. Ludzie inteligentni emocjonalnie myślą, zanim podejmą działania w oparciu o swoje uczucia. Są w zgodzie z tym, co czują, ale nie pozwalają, aby emocje rządziły ich życiem.

Inteligentni emocjonalnie są pełni motywacji

To fakt. Są pełni zapału na drodze do osiągania swoich celów i potrafią zarządzać swoimi zachowaniami i uczuciami, aby osiągnąć długoterminowy sukces. Mogą być zdenerwowani dokonywaniem rewolucyjnych zmian w swoim życiu, ale wiedzą, że radzenie sobie z tym strachem jest bardzo ważne. Poprzez podjęcie wyzwania i dokonanie zmiany, są przekonani, że dzięki temu mogą uczynić swoje życie lepszym i zbliżyć się o krok do osiągnięcia swoich życiowych celów.

Mają duże umiejętności społeczne

Osoby inteligentne emocjonalnie mają również inną kluczową cechę. To tendencja do posiadania silnych umiejętności społecznych. Dzieje się tak prawdopodobnie częściowo dlatego, że są to jednostki wybitnie dostrojone do własnych uczuć, jak również uczuć innych. Wiedzą, jak skutecznie radzić sobie z ludźmi i są zaangażowani w utrzymywanie zdrowych relacji społecznych i pomaganie tym, którzy ich otaczają w osiągnięciu sukcesu.

Są chętni i zdolni do rozmawiania o uczuciach

Czasami ludzie są empatyczni i dostrojeni do swoich emocji, ale mają trudności z ich uzewnętrznianiem i faktycznym dzieleniem się tymi uczuciami z innymi ludźmi. Osoby inteligentne emocjonalnie nie tylko rozumieją uczucia, ale wiedzą jak je odpowiednio wyrażać.

Co dokładnie mamy na myśli mówiąc odpowiednio? Wyobraźmy sobie, na przykład, że właśnie mieliśmy wyjątkowo okropny dzień w pracy. Jesteśmy zmęczeni, sfrustrowani i źli z powodu tego, jak potoczyły się sprawy na ważnym spotkaniu biznesowym. Nieodpowiednim wyrazem tych uczuć może być powrót do domu i wdanie się w kłótnię ze współmałżonkiem lub wysłanie nieprzyjemnego maila do szefa, czego potem można żałować. To typowe działanie pod wpływem emocji i impulsu.

Bardziej odpowiednią reakcją emocjonalną byłoby omówienie swoich frustracji ze współmałżonkiem, rozładowanie napięcia poprzez krótki wysiłek fizyczny i wymyślenie planu, jak sprawić, by następny dzień był lepszy od poprzedniego.

Potrafią prawidłowo zidentyfikować przyczyny leżące u podstaw ich emocji

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy wyjątkowo sfrustrowani i źli na kolegę lub koleżankę z pracy. Oceniając swoje uczucia, przeanalizujmy dokładnie, o co tak naprawdę nam w tej sytuacji chodzi. Czy jesteśmy źli z powodu działań współpracownika, czy też nasz gniew wynika z ukrytych frustracji i presji ze strony szefa, który rzucił na nasze barki zbyt wiele pracy i odpowiedzialności?

Osoby inteligentne emocjonalnie są w stanie przyjrzeć się każdej sytuacji i prawidłowo zidentyfikować prawdziwe źródło swoich odczuć. Na początku może się to wydawać zadaniem prostym, ale nasze życie emocjonalne może być zarówno skomplikowane, jak i zagmatwane. Zlokalizowanie dokładnego źródła uczuć może być szczególnie trudne, gdy mamy do czynienia z silnymi emocjami, takimi jak miłość czy gniew.

Inteligencja emocjonalna. Czy kontrolowanie emocji to klucz do sukcesu w życiu?

Inteligencja emocjonalna. Czy kontrolowanie emocji to klucz do sukcesu w życiu?

Inteligencja emocjonalna odnosi się do zdolności postrzegania, kontrolowania i oceniania emocji. Niektórzy badacze sugerują, że inteligencji emocjonalnej można się nauczyć i ją wzmocnić, podczas gdy inni twierdzą, że jest to cecha wrodzona. Jak jest w rzeczywistości?

Inteligencja emocjonalna, czyli EQ zamiast IQ. O co w tym chodzi?

Zdolność do wyrażania i kontrolowania emocji jest niezbędna tak samo, jak zdolność do rozumienia, interpretowania i reagowania na emocje innych ludzi. Wyobraźmy sobie sytuację, w której nie potrafimy zrozumieć, kiedy nasz przyjaciel jest smutny lub kiedy współpracownik jest zwyczajnie zły. Psychologowie określają tę umiejętność mianem inteligencji emocjonalnej, a niektórzy eksperci sugerują nawet, że może być ona znacznie istotniejsza niż popularne IQ.

Pojawiło się już na świecie wiele różnych testów mierzących poziom tzw. inteligencji emocjonalnej. Testy takie zazwyczaj dzielą się na dwa rodzaje: testy samoopisowe i testy zdolności. Testy typu self-report są najbardziej upowszechnione, ponieważ są zdecydowanie najłatwiejsze do przeprowadzenia i oceny. Respondenci odpowiadają na pytania lub stwierdzenia, oceniając swoje własne zachowania.

Na przykład, na stwierdzenie takie jak „Często czuję, że rozumiem, co czują inni„, osoba badana może opisać to stwierdzenie jako nie zgadzam się, trochę się nie zgadzam, zgadzam się lub zdecydowanie się zgadzam. Testy umiejętności polegają z kolei na tym, że ludzie reagują na sytuacje, a następnie oceniają swoje umiejętności. Metody te wymagają jednak często zademonstrowania swoich umiejętności, które następnie są oceniane przez osobę trzecią.

Jeśli bierzemy udział w teście inteligencji emocjonalnej przeprowadzanym przez specjalistę od zdrowia psychicznego, oto dwie miary, które mogą być użyte:

  • Test Inteligencji Emocjonalnej Mayera-Saloveya-Caruso (MSCEIT) oparty na umiejętnościach, który mierzy cztery gałęzie modelu EI Mayera i Saloveya. Osoby badane tą metodą wykonują zadania mające na celu ocenę ich zdolności do postrzegania, identyfikowania, rozumienia i zarządzania emocjami.
  • Inwentarz Kompetencji Emocjonalnych i Społecznych (ESCI) – oparty na starszym instrumencie znanym jako Kwestionariusz Samooceny i polega na tym, że osoby, które znają daną osobę, oceniają jej zdolności w kilku różnych kompetencjach emocjonalnych. Test ma na celu ocenę zdolności społecznych i emocjonalnych, które pomagają wyróżnić ludzi jako silnych liderów.

Istnieje oczywiście szereg innych, o wiele bardziej nieformalnych zasobów online, z których wiele jest darmowych, aby zbadać swoją inteligencję emocjonalną.

Składowe badań inteligencji emocjonalnej

Badacze sugerują, że istnieją cztery różne poziomy inteligencji emocjonalnej, w tym percepcja emocji, zdolność rozumowania z wykorzystaniem emocji, zdolność rozumienia emocji oraz zdolność zarządzania emocjami (Salovey P, Mayer J. Emotional Intelligence. Imagination, Cognition, and Personality. 1990;9(3):185-211.)

  • Postrzeganie emocji: Pierwszym krokiem w zrozumieniu emocji jest ich dokładne postrzeganie. W wielu przypadkach może to obejmować zrozumienie sygnałów niewerbalnych, takich jak język ciała i mimika twarzy.
  • Myślenie emocjami: Kolejny krok polega na wykorzystaniu emocji do wspierania myślenia i aktywności poznawczej. Emocje pomagają ustalić priorytety, na które zwracamy uwagę i reagujemy; reagujemy emocjonalnie na rzeczy, które przyciągają naszą uwagę.
  • Zrozumienie emocji: Emocje, które odczuwamy mogą nieść ze sobą wiele różnych znaczeń. Jeśli ktoś wyraża gniewne emocje, obserwator musi zinterpretować przyczynę gniewu tej osoby oraz to, co może on oznaczać. Na przykład, jeśli nasz szef zachowuje się gniewnie, może to oznaczać, że jest niezadowolony z naszej pracy, albo że dostał mandat za przekroczenie prędkości w drodze do pracy lub że pokłócił się ze swoim partnerem.
  • Zarządzanie emocjami: Umiejętność skutecznego zarządzania emocjami jest kluczową częścią inteligencji emocjonalnej i najwyższym jej poziomem. Regulowanie emocji i odpowiednie reagowanie, jak również reagowanie na emocje innych to ważne aspekty zarządzania emocjami.

Te cztery gałęzie modelu są uporządkowane według złożoności, z bardziej podstawowymi procesami na niższych poziomach i bardziej zaawansowanymi na wyższych. Na przykład, najniższe poziomy obejmują spostrzeganie i wyrażanie emocji, podczas gdy wyższe poziomy wymagają większego świadomego zaangażowania i obejmują regulację emocji.

Wpływ inteligencji emocjonalnej

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie nauczaniem i uczeniem się inteligencji społecznej i emocjonalnej. Programy społecznego i emocjonalnego uczenia się  stały się standardową częścią programu nauczania w wielu szkołach na całym świecie. Celem tych inicjatyw jest nie tylko poprawa zdrowia i samopoczucia, ale także pomoc uczniom w osiąganiu sukcesów w nauce i zapobieganie mobbingowi. Istnieje wiele przykładów na to, jak inteligencja emocjonalna może odgrywać rolę w codziennym życiu.

Osoby o silnej inteligencji emocjonalnej są w stanie brać pod uwagę perspektywy, doświadczenia i emocje innych ludzi i wykorzystywać te informacje do wyjaśnienia, dlaczego ludzie zachowują się tak, a nie inaczej.

Myślenie przed reakcją

Ludzie inteligentni emocjonalnie wiedzą, że emocje mogą być potężne, ale również tymczasowe. Kiedy ma miejsce silnie naładowane emocjonalnie wydarzenie, takie jak złość na współpracownika, inteligentną emocjonalnie reakcją jest poświęcenie trochę czasu przed odpowiedzią. Dzięki temu każdy może uspokoić swoje emocje i pomyśleć bardziej racjonalnie o wszystkich czynnikach otaczających kłótnię.

Większa świadomość siebie

Ludzie inteligentni emocjonalnie są nie tylko dobrzy w myśleniu o tym, jak inni ludzie mogą się czuć, ale są również biegli w rozumieniu swoich własnych uczuć. Samoświadomość pozwala ludziom rozważyć wiele różnych czynników, które przyczyniają się do powstania w nich danychemocji.

Empatia dla innych

Dużą częścią inteligencji emocjonalnej jest zdolność do myślenia i empatii w stosunku do tego, co czują inni ludzie. Często wiąże się to z zastanowieniem się, jak zareagowalibyśmy, gdybyśmy znaleźli się w tej samej sytuacji.

Jak korzystać z potęgi emocjonalnej inteligencji?

Inteligencja emocjonalna może być wykorzystywana na wiele różnych sposobów w codziennym życiu. Niektóre różne sposoby praktykowania inteligencji emocjonalnej obejmują:

  • Umiejętność przyjmowania krytyki i odpowiedzialności,
  • Zdolność do przejścia do następnego etapu po popełnieniu błędu,
  • Umiejętność mówienia „nie”, gdy jest to konieczne,
  • Umiejętność dzielenia się swoimi uczuciami z innymi,
  • Umiejętność rozwiązywania problemów w sposób, który jest korzystny dla wszystkich empatia dla innych ludzi,
  • Doskonałe umiejętności słuchania,
  • Wiedzieć, dlaczego robi się rzeczy, które się robi,
  • Nie osądzanie innych.

Inteligencja emocjonalna jest niezbędna na drodze do osiągnięcia dobrej komunikacji interpersonalnej. Niektórzy eksperci uważają, że ta umiejętność jest ważniejsza w określaniu sukcesu życiowego niż samo IQ. Na szczęście istnieją metody, które można wykorzystać, aby wzmocnić swoją własną inteligencję społeczną i emocjonalną.

Zrozumienie emocji może być kluczem do lepszych relacji, lepszego samopoczucia i silniejszych umiejętności komunikacyjnych.

Jak poprawić nasze umiejętności emocjonalne?

Bycie inteligentnym emocjonalnie jest ważne, ale jakie kroki możemy podjąć, aby poprawić swoje własne umiejętności społeczne i emocjonalne? Oto kilka wskazówek.

Słuchanie

Jeśli chcemy zrozumieć, co czują inni ludzie, pierwszym krokiem jest zwrócenie uwagi. Należy poświęcić czas na słuchanie tego, co ludzie próbują nam powiedzieć, zarówno werbalnie, jak i niewerbalnie. Język ciała może nieść ze sobą wiele znaczeń. Kiedy wyczujemy, że ktoś czuje się w określony sposób, zastanówmy się nad różnymi czynnikami, które mogą przyczynić się do powstania tej emocji.

Wczuwanie się w sytuację

Odbieranie emocji jest bardzo ważne, ale musimy również umieć postawić się w sytuacji drugiej osoby, aby naprawdę zrozumieć jej punkt widzenia. Ćwiczmy empatyzowanie z innymi ludźmi. Wyobraźmy sobie, jak bowiem byśmy się czuli w sytuacji drugiego człowieka. Takie działania mogą pomóc zbudować emocjonalne zrozumienie konkretnej sytuacji, a także rozwinąć silniejsze umiejętności emocjonalne w dłuższej perspektywie.

Refleksja

Umiejętność rozumowania emocji jest ważną częścią inteligencji emocjonalnej. Zastanówmy się, jak nasze własne emocje wpływają na podejmowane przez nas decyzje i zachowania. Kiedy myślimy o tym, jak reagują inni ludzie, oceńmy rolę, jaką odgrywają ich emocje. Dlaczego ta osoba czuje się w ten sposób? Czy istnieją jakieś niewidoczne czynniki, które mogą przyczyniać się do tych uczuć? W jaki sposób nasze emocje różnią się od emocji tej osoby? W miarę zgłębiania tych pytań, może się okazać, że łatwiej jest nam zrozumieć rolę, jaką emocje odgrywają w myśleniu i zachowaniu ludzi.

Wady i pułapki

Posiadanie niższych umiejętności w zakresie inteligencji emocjonalnej może prowadzić do wielu potencjalnych pułapek, które mogą wpływać na wiele obszarów życia, w tym pracę i związki. Ludzie, którzy mają mniej rozwinięte umiejętności emocjonalne, mają tendencję do wdawania się w częstsze kłótnie, mają niższą jakość związków i słabe umiejętności radzenia sobie z ładunkiem emocjonalnym.

Niski poziom inteligencji emocjonalnej może mieć wiele wad, ale posiadanie bardzo wysokiego poziomu umiejętności emocjonalnych może również wiązać się z wyzwaniami. Badania sugerują, że osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej mogą być w rzeczywistości mniej kreatywne i innowacyjne. Osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej mogą mieć trudności z przekazywaniem negatywnych informacji zwrotnych z obawy przed zranieniem uczuć innych osób. Analizy pokazały również, że wysokie EQ może być czasem wykorzystywane do celów manipulacyjnych i zwodniczych.

Czy EQ to klucz do życiowego sukcesu?

Inteligencja emocjonalna jako termin pojawiła się w naszym słowniku dopiero około 1990 roku. Mimo że jest to stosunkowo nowa kwestia, zainteresowanie ogromnie wzrosło. Już w latach trzydziestych XX wieku psycholog Edward Thorndike opisał pojęcie „inteligencji społecznej” jako zdolności do dogadywania się z innymi ludźmi.

W latach 40. XX wieku psycholog David Wechsler zaproponował, że różne efektywne komponenty inteligencji mogą odgrywać ważną rolę w tym, jak ludzie odnoszą sukcesy w życiu. W latach 50. XX wieku powstała szkoła myślenia znana jako psychologia humanistyczna, a myśliciele tacy jak Abraham Maslow skupili większą uwagę na różnych sposobach, w jakie ludzie mogą budować siłę emocjonalną.

Innym ważnym pojęciem, które pojawiło się w rozwoju inteligencji emocjonalnej, było pojęcie inteligencji wielorakich. Koncepcja ta została wysunięta w połowie lat 70. przez Howarda Gardnera, wprowadzając pomysł, że inteligencja to coś więcej niż tylko pojedyncza, ogólna zdolność.

W 1995 roku pojęcie inteligencji emocjonalnej zostało spopularyzowane po opublikowaniu książki Daniela Golemana „Inteligencja emocjonalna: Dlaczego może mieć większe znaczenie niż IQ?” Od tamtej pory temat inteligencji emocjonalnej cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem opinii publicznej i stał się ważny w dziedzinach spoza psychologii, w tym w edukacji i biznesie.

Ludzie inteligentni emocjonalnie. Po czym można ich rozpoznać i co ich wyróżnia?

Epidemia i emocje. Pogarsza się kondycja psychiczna Polaków

Epidemia koronawirusa stoi za pogarszającym się zdrowiem psychicznym Polaków. Na depresję w naszym kraju cierpi już nawet 1,5 mln osób. W ostatnich dwóch latach połowa z nas doświadczyła trwałego obniżenia nastroju. Takie są wnioski z nowego raportu Instytutu LB Medical.

Epidemia nasila problemy psychiczne

Pandemia nasiliła problem, który i tak w ostatnich latach narastał. Tylko w I połowie 2020 roku liczba zwolnień lekarskich związanych z depresją wzrosła o 72 proc. w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Problemem jest też niska świadomość społeczna choroby – tylko 40 proc. osób byłoby skłonnych pójść do psychologa lub do psychiatry. Często powstrzymuje ich przed tym wstyd. Na całym świecie na depresję i stany przypominające tę chorobę zapaść mogło już nawet 350 mln ludzi.

Badanie „Kondycja psychiczna Polaków” mówi nam, że z kondycją psychiczną naszego społeczeństwa jest coraz gorzej. W ciągu ostatnich dwóch lat połowa badanych doświadczyła trwałego obniżenia nastrojów, a 65 proc. narzekało w tym czasie na zmęczenie i wyczerpanie. W 2020 roku 70 proc. badanych odczuło negatywne skutki pandemii.

ZOBACZ TAKŻE:

http://sentimenti.pl/blog/emocje-pozytywne-nastawienie-do-zycia-pozytywne-toxic/

Jeśli chodzi o emocje, znacznie częściej odczuwamy strach, niepokój i smutek. Przymusowa izolacja nie wpływa dobrze na nasze samopoczucie. Szczególnie dotkliwie dotyka ona osoby starsze, samotne i nastolatków. Brak kontaktu z innymi ludźmi często pogarsza stan psychofizyczny.

Depresja lękowa i wiele negatywnych emocji

Sytuacja epidemiologiczna związana z COVID-19 budzi w nas wiele negatywnych emocji: bezsilność, lęk, przerażenie, strach nie tylko przed tym zachorowaniem, ale też przed utratą pracy. Również strach o najbliższych, bezsilność, niemożność wyjścia. To wszystko może prowadzić do bardzo poważnych zaburzeń. Z danych ZUS wynika, że w I połowie 2020 roku liczba zwolnień lekarskich w Polsce z powodu epizodu depresyjnego i zaburzeń depresyjnych nawracających wzrosła o 72 proc. r/r. To przekłada się na 20 mln dni absencji w pracy.

Świadomość społeczeństwa dotycząca zdrowia psychicznego wciąż jest jednak niska, a problemy psychiczne stanowią temat tabu. Z tego powodu tylko część chorych zwraca się o pomoc do lekarzy specjalistów. Tylko czterech na dziesięciu badanych byłoby skłonnych po nią sięgnąć.

ZOBACZ TAKŻE:

http://sentimenti.pl/blog/koronawirus-emocje-zdrowie-psychiczne-depresja-stany-lekowe/

Emocje podstawowe i ich wpływ na ludzkie zachowanie

Emocje podstawowe i ich wpływ na ludzkie zachowanie

Emocje podstawowe towarzyszą nam każdego dnia. To z reguły bardzo krótkie zjawisko wpływa na nasze zachowania i jest reakcją na warunki panujące w otoczeniu. Istnieje wiele różnych rodzajów emocji, które mają wpływ na to, jak żyjemy i jak wchodzimy w interakcję. Wybory, których dokonujemy, działania, które podejmujemy i nasze postrzeganie – na to wszystko wpływają emocje.

Emocje podstawowe – czym właściwie są? Rodzaje emocji psychologia

W Sentimenti budowane w oparciu o naukę narzędzia służą do badania ośmiu emocji podstawowych (model Plutchika). Jednak w latach 70. psycholog Paul Ekman zidentyfikował sześć podstawowych emocji, które według niego były najpowszechniej spotykane we wszystkich kulturach.

Emocje, które zidentyfikował, to radość, smutek, wstręt, strach, zaskoczenie i złość. Później rozszerzył swoją listę podstawowych emocji o takie rzeczy jak duma, wstyd, zażenowanie czy  podniecenie. Psychologowie w późniejszych latach starali się zidentyfikować różne rodzaje emocji, których ludzie doświadczają. Pojawiło się kilka różnych teorii i prób ich kategoryzacji. Psycholog Robert Plutchik zaproponował z kolei koło emocji Plutchika.

Emocje jego zdaniem mogą być łączone w różne uczucia, podobnie jak kolory mogą być mieszane w celu stworzenia innych odcieni.  Emocje bardziej złożone, czasem mieszane, są miksem tych bardziej podstawowych. Na przykład, podstawowe emocje, takie jak radość i zaufanie, mogą być łączone w celu stworzenia uczucia miłości. Badania przeprowadzone w 2017 roku sugerują, że istnieje znacznie więcej podstawowych emocji niż wcześniej sądzono. W badaniu opublikowanym w „Proceedings of National Academy of Sciences” naukowcy zidentyfikowali aż 27 różnych kategorii emocji.

Jakie są emocje? Przykłady i rodzaje emocji podstawowych. Emotikony i nazwy emocji

Przyjrzyjmy się bliżej niektórym podstawowym typom emocji i zbadajmy wpływ, jaki mają one na ludzkie zachowanie. Jakie są emocje? Czy istnieją dobre emocje? Jakie wyróżniamy pozytywne słowa? Emocje negatywne i pozytywne – przykłady:

emocje podstawowe rodzaje emocje pozytywne negatywne hejt koło emocji plutchika po polsku nazwy emocji emocje przykłady

RADOŚĆ

Ze wszystkich różnych rodzajów emocji, radość jest tym, do którego ludzie dążą najbardziej. Radość jest często definiowana jako przyjemny stan emocjonalny, który charakteryzuje się uczuciem zadowolenia, radości, satysfakcji i dobrego samopoczucia. Ten rodzaj emocji jest czasami wyrażany poprzez:

  • Wyraz twarzy: uśmiechanie się
  • Język ciała: swobodna postawa
  • Ton głosu: przyjemny sposób mówienia

O ile radość jest uważana za jedną z podstawowych ludzkich emocji, o tyle na to, co naszym zdaniem będzie je tworzyć, duży wpływ ma kultura. Osiągnięcie pewnych rzeczy, takich jak kupno domu lub posiadanie dobrze płatnej pracy, będzie wprost skutkowało radością. To, co faktycznie przyczynia się do wzrostu radości jest jednak często znacznie bardziej złożone i bardziej zindywidualizowane. Ludzie od dawna wierzą, że radość i zdrowie są ze sobą powiązane, a badania potwierdzają, że radość może odgrywać rolę zarówno w zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym.

Radość wiąże się z różnymi rezultatami, w tym zwiększoną długowiecznością i zwiększoną satysfakcją małżeńską. Na przykład stres, niepokój, depresja i samotność były związane z takimi czynnikami, jak obniżona odporność, zwiększony stan zapalny i zmniejszona średnia długość życia.

SMUTEK

Smutek jest kolejnym rodzajem emocji często definiowanym jako przemijający stan emocjonalny charakteryzujący się uczuciem rozczarowania, żalu, beznadziejności, bezinteresowności i stłumionego nastroju. Podobnie jak inne emocje jest czymś, czego wszyscy ludzie doświadczają od czasu do czasu. W niektórych przypadkach ludzie mogą doświadczać długotrwałych i ciężkich okresów smutku, które mogą przekształcić się w depresję. Smutek może być wyrażony na wiele sposobów, w tym płacz, stłumiony nastrój, letarg i wyciszenie, wycofanie się.

Rodzaj i nasilenie smutku może się różnić w zależności od pierwotnej przyczyny, a sposób, w jaki ludzie radzą sobie z takimi uczuciami, również może się różnić. Smutek może często prowadzić do zaangażowania się w mechanizmy radzenia sobie z nim, takie jak unikanie innych ludzi, samoleczenie i natłok negatywnych myśli. Takie zachowania mogą w rzeczywistości nasilać uczucie smutku i wydłużać czas trwania emocji.

STRACH

Strach jest potężną emocją, która może również odgrywać ważną rolę w przetrwaniu. Kiedy stoimy przed jakimś niebezpieczeństwem i doświadczamy strachu, przechodzimy przez coś, co nazywamy walką lub reakcją na ucieczkę. Nasze mięśnie stają się napięte, tętno i oddech wzrasta, a umysł staje się bardziej czujny, skłaniając ciało do ucieczki od niebezpieczeństwa lub pozostania i podjęcia walki. Ta odpowiedź pomaga zapewnić, że jesteśmy przygotowani do skutecznego radzenia sobie z zagrożeniami w swoim otoczeniu. Ekspresja tego typu emocji może obejmować:

  • Wyraz twarzy: poszerzenie oczu i cofnięcie języka lub podbródka
  • Język ciała: próba ukrycia się lub lęk przed zagrożeniem
  • Reakcje fizjologiczne: szybki oddech i intensywniejsze bicie serca

Oczywiście nie każdy doświadcza strachu w taki sam sposób. Niektórzy ludzie mogą być bardziej wrażliwi na strach i pewne sytuacje mogą być bardziej skłonne do wywołania tej emocji. Strach jest emocjonalną reakcją na bezpośrednie zagrożenie. Podobnej reakcji możemy doświadczyć względem przewidywanego zagrożenia lub nawet naszych myśli o tym. To jest to, co zazwyczaj uważamy za lęk. Lęk wiąże się z przewidywanym strachem przed sytuacjami.  Z drugiej strony, niektórzy ludzie rzeczywiście szukają sytuacji wywołujących strach. Ekstremalne sporty i inne dreszcze mogą wywoływać strach, ale niektórym ludziom wydaje się, że rozwijają się, a nawet cieszą takimi uczuciami.

Powtarzające się narażenie na sytuację wywołującą lęk może prowadzić do zaznajomienia się i aklimatyzacji, co może zmniejszyć uczucie strachu i lęku lub też na te emocje uodpornić. Jest to idea terapii ekspozycji, w której ludzie są stopniowo narażeni na coś, co ich przeraża, ale w sposób kontrolowany i bezpieczny. Ostatecznie uczucie strachu zaczyna się zmniejszać.

WSTRĘT

Wstręt to kolejna z sześciu podstawowych, oryginalnych emocji opisanych przez Ekmana. Może się objawiać na kilka sposobów, w tym:

  • Język ciała: odwracanie się od źródła wstrętu
  • Reakcje fizyczne: wymioty
  • Wyraz twarzy: zmarszczenie nosa i podkręcenie górnej wargi

To poczucie może wynikać z wielu czynników, w tym z nieprzyjemnego smaku, wzroku lub zapachu. Naukowcy uważają, że ta emocja powstała w wyniku reakcji na żywność. Zła higiena, infekcje, krew, gnicie i śmierć również mogą wywołać reakcję odrazy. Może to być sposób organizmu na uniknięcie rzeczy, które mogą przenosić choroby zakaźne. Ludzie mogą również doświadczać moralnego obrzydzenia, kiedy obserwują innych, którzy angażują się w zachowania, które uważają za obrzydliwe, niemoralne lub złe.

ZŁOŚĆ

Złość jest szczególnie silną emocją charakteryzującą się uczuciem wrogości, wzburzenia, frustracji i antagonizmu wobec innych. Podobnie jak strach, złość może odgrywać rolę w walce lub w reakcji na ucieczkę. Kiedy zagrożenie generuje uczucie złości, możemy być skłonni do automatycznego odparcia niebezpieczeństwa i ochrony siebie. Złość jest często przejawem:

  • Wyraz twarzy: marszczenie się
  • Język ciała: zajęcie silnego stanowiska lub odwrócenie się
  • Tonacja głosu: podniesiony głos, krzyk
  • Reakcje fizjologiczne: pocenie się lub zaczerwienienie skóry
  • Zachowania agresywne: uderzanie, kopanie lub rzucanie przedmiotami

Podczas gdy złość jest postrzegana jako negatywna emocja, czasami może być emocją pozytywną. Może być czynnikiem inspirującym i motywującym do działania i szukania rozwiązania niepokojących sytuacji. Złość z reguły jest jednak problemem, gdy staje się nadmierna lub wyrażona zostaje w sposób, który jest niezdrowy, niebezpieczny lub szkodliwy dla innych. Niekontrolowana złość może szybko przerodzić się w agresję, znęcanie się lub wprost przemoc.

Ten rodzaj emocji może mieć zarówno psychiczne, jak i fizyczne konsekwencje. Niekontrolowana złość może utrudniać podejmowanie racjonalnych decyzji, a nawet mieć wpływ na zdrowie fizyczne. Z medycznego punktu widzenia związana jest z chorobami wieńcowymi i cukrzycą. Jest ona również związana z zachowaniami, które stanowią zagrożenie dla zdrowia, takimi jak agresywna jazda samochodem, spożywanie alkoholu i palenie tytoniu.

ZASKOCZENIE

Zaskoczenie to kolejna z sześciu podstawowych typów ludzkich emocji pierwotnie opisanych przez Ekmana. Jest zazwyczaj dość krótka i charakteryzuje się fizjologiczną reakcją na coś nieoczekiwanego i niespodziewanego. Ten typ emocji może być zarówno pozytywny, jak i negatywny lub neutralny. Nieprzyjemna niespodzianka może dotyczyć kogoś wyskakującego zza drzewa i przerażającego nas, gdy spacerujemy nocą.

Przykładem przyjemnego zaskoczenia może być sytuacja, kiedy przybywamy do domu, gdzie bez naszej wiedzy najbliżsi i przyjaciele zebrali się, aby świętować nasze urodziny. Emocja ta często charakteryzuje się:

  • Mimika twarzy: podniesienie brwi, poszerzenie oczu i otwarcie ust
  • Reakcje fizyczne: odskok do tyłu, podskok
  • Reakcje werbalne: krzyk, sapanie

Zaskoczenie jest kolejnym rodzajem emocji, która potrafi wywołać nagłą reakcję. Ludzie mogą doświadczyć nagłego skoku adrenaliny, który pomaga przygotować ciało do walki lub ucieczki. Badania wykazały, że ludzie mają tendencję do nieproporcjonalnego zauważania zaskakujących zdarzeń. Dlatego właśnie zaskakujące i niezwykłe wydarzenia usłyszane w wiadomościach mają tendencję do zaznaczania się w pamięci bardziej niż inne.

Jak opisać emocje? Podział i klasyfikacja

Sześć podstawowych emocji opisanych przez Ekmana to tylko część w gąszczu wielu różnych typów emocji, których ludzie są w stanie doświadczyć. Teoria Ekmana sugeruje, że podstawowe emocje są uniwersalne w różnych kulturach na całym świecie. Jednakże inne teorie i nowe badania nadal odkrywają wiele różnych typów emocji i sposób ich klasyfikacji. Ekman w ramach swoich prac naukowych dodał kilka innych emocji do swojej listy, ale zasugerował, że w przeciwieństwie do jego pierwotnych sześciu, nie wszystkie z nich można przypisać określonej mimice twarzy. Niektóre z emocji, które później zidentyfikował, zawierały m.in. pogardę, zawstydzenie, zakłopotanie, podniecenie, poczucie winy, dumę czy satysfakcję.

Podobnie jak w przypadku wielu pojęć w psychologii, nie wszyscy teoretycy są zgodni co do tego, jak klasyfikować emocje lub jakie są podstawowe emocje. Podczas gdy teoria Ekmana jest jedną z najbardziej znanych, inni teoretycy zaproponowali swoje własne wyobrażenia na temat tego, jakie emocje składają się na rdzeń ludzkiego doświadczenia zewnętrznego świata.

Niektórzy badacze sugerowali, że istnieją tylko dwie lub trzy podstawowe emocje. Inni sugerowali, że emocje istnieją w jakiejś hierarchii. Podstawowe emocje, takie jak miłość, radość, zaskoczenie, złość i smutek dzieli się na emocje wtórne. Miłość, na przykład, składa się z drugorzędnych emocji, takich jak uczucie i tęsknota. Drugorzędne emocje dzielą się wtedy jeszcze bardziej podzielone na tzw. emocje trzeciorzędne. Emocje wtórne uczucia obejmują emocje trzeciorzędne, takie jak sympatia, troska, współczucie i czułość. Nowsze badania sugerują, że istnieje co najmniej 27 różnych emocji, z których wszystkie silnie się ze sobą wiążą. Innymi słowy, emocje nie są stanami, które występują w izolacji. Zamiast tego powstają gradienty emocji i te różne uczucia są głęboko ze sobą powiązane.

Wnioski końcowe

Emocje odgrywają kluczową rolę w tym, jak żyjemy. Od wpływu na to, jak angażujemy się w nasze codzienne życie, po wpływ na decyzje, które podejmujemy. Rozumiejąc niektóre z typów emocji, można uzyskać głębsze zrozumienie sposobu ich wyrażania i wpływu na nasze zachowanie. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że żadna emocja nie jest samotną wyspą. Wiele emocji, których doświadczamy jest zróżnicowanych i złożonych. Współistniejąc i wpływając na siebie, tworzące bogatą i zróżnicowaną tkankę naszego życia emocjonalnego.

Narzędzia Sentimenti idealnie sprawdzają się w analizie 8 emocji podstawowych, ale też sentymentu pozytywnego, negatywnego. Dodatkowym atutem narzędzia jest możliwość zbadania stopnia emocjonalnego pobudzenia. Dotyczy to dowolnych tekstów – od transkrypcji rozmów, po social listening aż po czaty z klientami czy teksty dziennikarskie. Narzędzia świetnie radzą sobie wspomagając codzienną pracę działu PR w zakresie opracowywania komunikatów public relations dopasowanych do konkretnych celów.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Emocje podstawowe i natężenie emocji to także idealne rozwiązanie do przewidywania kursów walut, kryptowalut czy spółek giełdowych. Nasze narzędzia pozwalają na automatyczną analizę sentymentu i emocji w tekstach. Postanowiliśmy więc sprawdzić przydatność naszych narzędzi dla sektora finansowego i wypróbować je w różnych sytuacjach.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Polityka w sieci. Jakimi słowami mówimy emocjonalnie o politykach?

Polityka w sieci. Jakimi słowami mówimy emocjonalnie o politykach?

Lider, przywódca, obiecał, zdradził… Siódmego września, kiedy zaczynaliśmy badania nad emocjami wyrażanymi w tekstach o liderach partii politycznych słowami dnia według monitoringu Clarin-PL były Włochy (ze względu na mecz), naród (z tego samego powodu, grała reprezentacja narodowa!) i samorządowy. Właśnie zaczynała się kampania – do 21 października ten wyraz będzie nam towarzyszył codziennie.

Polityka w sieci, czyli jak mówimy o tych, którzy nami rządzą?

Jakie słowa pojawiały się najczęściej w naszych danych? Skoro mówimy o „naszych”, chodzi nam o wyrazy niosące emocje: radość, smutek, złość, zaufanie, oczekiwanie, wstręt, zaskoczenie i strach, całą ósemkę emocji według Roberta Plutchika, którymi zajmujemy się w SENTIMENTI. Możecie spojrzeć na poniższy wykres: bardzo typowy, z tzw. „długim ogonem” składających się ze słów użytych tylko raz.

politykawsieci polityka w sieci

Od szkoły, przez sektę i konferencję do złodziejski. Pojawia się marny, przekręt, ale także przystojny czy bogaty. Oczywiście najciekawsze wyrazy kryją się w „głowie” tego wykresu, w której na tym obrazku widać tylko jedno słowo. A przecież to tam są te najważniejsze!

Dlatego wybraliśmy dwadzieścia najczęściej pojawiających się we wszystkich tekstach słów, widać je na zamieszczonej poniżej chmurze. Co ciekawe, Już pierwszych dziesięć reprezentuje niemal wszystkie interesujące nas emocje: radość (wygrać i prawdziwy), smutek (wojna i wyrok), wstręt (pedofil), strach (koniec), zaskoczenie (szkoła), zaufanie (władza) i złość (sejm). Po słowo kojarzące się z oczekiwaniem trzeba było zejść nieco dalej, ale w końcu pojawia się przykład. Być może niektóre z tych emotywnych anotacji wydają się kontrowersyjne.

W SENTIMENTI opieramy się na wynikach badań, które posłużyły do stworzenia emocjonalnej klasyfikacji słów w Słowosieci. Ale też na własnych, dodatkowych badaniach naszą aplikacją EmoTool. W ich trakcie osoby, dla których polski jest ojczystym językiem, oceniały nacechowanie kolejnych wyrazów. Będziemy stopniowo uzupełniać te wyniki o kolejne, na dzisiaj tak przedstawia się emocjonalny krajobraz naszego języka

Władza, wygrać, wojna…

Już w tym niewielkim zestawieniu widać wyborczą gorączkę (władza, wygrać) i najgorętsze tematy września, politycznych obietnic i rocznic: szkoła i wojna. Czy faktycznie chodzi o nowy rok szkolny? Skąd w naszych danych szkoła? Na przykład ze zdań „Lubnauer walczy z religią w szkołach” lub „należy porzucić edukację szkolną, bo ministrem nauki jest Gowin”. W tym kontekście opisanie tego słowa jako związanego z zaskoczeniem (które w przypadku stosowanej w SENTIMENTI klasyfikacji należy do negatywnych odczuć) wydaje się jak najbardziej na miejscu. Skąd wojna?

Czy chodziło po prostu o wrześniowe rocznice i uroczystości, czy może bardziej metaforyczne walki pomiędzy ugrupowaniami? W przeanalizowanych przez nas tekstach znalazły się na przykład takie zdania. „PSL to gwarancja dobrej i rzetelnej pracy a nie wojny na bilbordy”, „(…) stan permanentnej wojny. To się zmieni, bowiem liderzy tacy jak Kaczyński przejawiają pożądane cechy”.

Oczywiście trafiały się także obchody: „Politycy PO i Nowoczesnej oddali hołd ofiarom II wojny światowej”. Z kolei afera i pedofil często występowały razem, bo sporo pisano o postępowaniach toczących się przeciwko księżom oraz reakcjach polityków i Kościoła. Pisano jednak także o „bezmiarze afer” oraz przezywano bohaterów naszego badania.

A jak było z potencjalnie kłującym oczy wyrazem przykład? Czy na pewno wiąże się z oczekiwaniem? Występuje w zdaniach „co do odpowiedzialności to przykład dał nam Korwin-Mikke”, „ta pani pewnie w przyszłym roku będzie mieć wzięcie. Przykładem Duda i Tarczyński”. Interesujące nas słowo zostało użyte zgodnie z definicją tej emocji – pozytywnej, związanej z ekscytacją dotyczącą przewidywalnych efektów.

Nacechowanie emocjonalne

Analiza słów pozwala dokładniej przyjrzeć się emocjonalnemu krajobrazowi publikacji, o których piszemy już od kilku dni. Tym razem wyraźniej widzimy, że mimo liczebnej przewagi różnych słów związanych z radością, te najczęstsze dążą raczej ku negatywnym emocjom, w tym ku wstrętowi (cham, głupi) czy smutkowi (wojna, wyrok).

Dopiero zestawienie analizy sentymentu z językoznawczą, skupioną na konkretnych słowach i sposobie ich użycia, daje nam pojęcie o emocjach i odczuciach towarzyszących danemu tematowi lub postaci. Pozwala także zweryfikować, czy znalezione wyraz nacechowane emocjonalnie faktycznie dotyczą badanych przez nas osób czy tematów.