Matura 2020 to temat gorący w ostatnich dniach. Mieliśmy zamiar przeanalizować – jak przystało na Sentimenti – dyskusję w sieci na ten temat pod kątem emocji i pobudzenia emocjonalnego. Nie sądziliśmy jednak, że rzeczywistość sama napisze scenariusz i podsunie temat dużo ciekawszy. To historia o tym, jak wiele cyfrowych śladów zostawiamy w sieci i jak darmowe i ogólnodostępne narzędzie Google zdradziło podlaskich maturzystów.
„Bądź gotów, nim wstanie słońce”
Nie, nie byliśmy pierwsi. Podejrzenia co do ewentualnego wycieku tematu rozprawki pojawiło się na Wykopie krótko przed południem 8 czerwca. Zbierając dane do naszej analizy emocji wokół matur postanowiliśmy zgłębić temat. Dlatego też zamieściliśmy spostrzeżenia na naszym kanale na Twitterze “Emocje w sieci“, bo w końcu po to ten profil powstał. Nie sądziliśmy, że w tym momencie ruszy lawina zainteresowania nie tylko internautów, ale i mediów. Nasze wpisy na ten temat cytowane były nie tylko przez czołowe portale internetowe, ale też stacje radiowe i telewizyjne. Ostatecznie trafiliśmy do głównych wydań Faktów TVN i “Wydarzeń” w Polsat News, gdzie CEO Sentimenti odniósł się do sprawy.
Twitter trends. Maturzyści przewidują przyszłość
O co właściwie chodzi? O przewidywanie przyszłości. Wiadomo, że to prawdziwe wyzwanie, ale dla maturzystów z Podlasia nie ma rzeczy niemożliwych. Analiza zapytań kierowanych do tej najpopularniejszej wyszukiwarki z tego regionu pokazała ogromne zainteresowanie ”Weselem” w poniedziałek już po 6 rano. Co w tym dziwnego? To, że maturzyści swoje telefony powinni dostać po oddaniu prac, czyli przed południem. Oni jednak już wiedzieli, czego dotyczyć będzie rozprawka na ponad 2 godziny przed tym, jak usiedli do ławek. To oczywiście wciąż przypuszczenie, a nie stwierdzenie faktu.
To, co przed analizą tych wykresów trzeba znać, to metodologia zbierania danych przez Google. Skala od 0 do 100 nie oznacza liczby wyszukań, a jest jedynie znormalizowaną skalą popularności wyszukań. Wszystko po to, aby było można łatwiej porównywać ze sobą tematy. W ten sposób wyszukiwarka Google przyjmuje wartość 100 dla najwyższego poziomu zainteresowania i popularności tematu w wybranym okresie i na danym obszarze.
W Google Trends widoczny jest nagły wzrost zainteresowania frazą „wesele elementy fantastyczne”. Co jednak ciekawsze, również na długo przed rozpoczęciem matur w Google szukano obszernego fragmentu polecenia, czyli jego dokładną treść. W tej sytuacji wiadomo już, że musiało dojść do wycieku arkuszy. Pytanie tylko, kiedy to nastąpiło i kto tego dokonał. Powagi sytuacji dodaje też fakt, że między godz. 7 a 9 rano odnotowano też pojedyncze wyszukiwania frazy “Anna Kamieńska“. Wiersz “Daremne” był w tym roku tekstem, z którego zinterpretowaniem zmierzyli się maturzyści…
Jeśli chodzi o dokładniejsze dane dotyczące godziny pierwszych wyszukań konkretnych fraz: “Elementy fantastyczne” – ok. 6:24, “Elementy fantastyczne w weselu” – ok. 6:32, “Wesele fantastyka” – ok. 6:48 i “Anna Kamieńska” – ok. 7:04.
Gerwazy, czyli wpadka nr 2
Idąc dalej poleceniami z arkusza na uwagę zasługuje też wyszukanie dot. jednego z bohaterów “Pana Tadeusza” – Gerwazego. Tego fragmentu dotyczyło jedno z zadań, a konkretnie zadanie 7. Pierwsze zapytania o początek cytatu z dzieła odnotowano ok. godz. 7:30.
Temat ten wygenerował dyskusję w sieci licząca niespełna 20 tys. wzmianek w okresie 8-10 czerwca (do momentu publikacji tego posta). Poniższa chmura stwierdzeń i kontekstów pokazuje, o czym dyskutowano najczęściej i które konteksty wzbudzały największe natężenie złości w autorach.
Matura 2020, czyli „a tu pospolitość skrzeczy”
Wycieki arkuszy egzaminacyjnych to zjawisko, z którym mieliśmy już do czynienia wiele razy. W 2009 roku doszło do przecieku w jednym z warszawskich gimnazjów dzień przed egzaminem. Testy wyciekły z udziałem woźnej. Z kolei w 2018 roku doszło do wycieku zadań z języka polskiego na egzaminie gimnazjalnym. Temat wypracowania pojawił się wówczas na Twitterze 20 minut przed oficjalnym rozpoczęciem testów. Rzeczywistość skrzeczy…
Centralna Komisja Egzaminacyjna po – między innymi – naszych doniesieniach na Twitterze zdecydowała się złożyć zawiadomienie na policję w sprawie możliwego przecieku. Całą sprawę uwiarygadnia nie tylko to, co widzimy w Google Trends. Sieć zalały zrzuty ekranu z komunikatorów i grup zamkniętych na Facebooku, gdzie bez problemu można było zauważyć zdjęcia wszystkich arkuszy czy też rozwiązanych zadań. Wszystko oczywiście pod warunkiem, że są one prawdziwe.
Jaki będzie efekt i czy zaprezentowane dane z ogólnodostępnego narzędzia przyczynią się do ujawnienia źródła wycieku? Historia pokazuje, że tego typu sprawy często kończą się umorzeniem ze względu na brak możliwości ustalenia sprawcy. Na koniec ciekawostka – najprawdopodobniej doszło również do wycieku zadań z matematyki.
Wybrane publikacje, w których wspomniano “Emocje w sieci”
Net Promoter Score w praktyce! W zeszłą niedzielę obchodziliśmy 28. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Akcja wciąż trwa, pieniądze na sprzęt do leczenia dzieci zbierane są jeszcze między innymi w ramach licytacji Allegro. Tymczasem postanowiliśmy sprawdzić, jakie emocje wyrażali tego dnia na temat WOŚP polskojęzyczni twitterowcy.
Z godziny na godzinę
Między 9 rano a północą na Twitterze pojawiło się 30492 wzmianek wspominających o Orkiestrze. Wzmianek zawierających hashtagi związane z finałem lub po prostu wspominających nazwę organizacji czy nazwisko Jurka Owsiaka.
Największe natężenie dyskusji, mierzone liczbą wzmianek, miało miejsce w okolicach południa i po 19.00. Ma to związek ze światełkiem do nieba. Jeśli przyjrzymy się emocjom, widzimy stopniową zmianę ogólnego wydźwięku dyskusji. Po 15 (wtedy zaczynało się wiele koncertów) powoli narastają negatywne emocje (złość i smutek), które zaczynają przeważać nad pozytywnymi po 20.00. Ta zmiana może mieć związek ze wspomnieniami o prezydencie Gdańska, Pawle Adamowiczu – w godzinach 19.00-21.00 ukazało się ich ponad 200, podczas gdy w poprzednich – po kilkanaście.
Jeszcze wyraźniej zmiany natężenia emocji oraz ogólne przesunięcie się wydźwięku wzmianek o WOŚP na Twitterze pokazuje wykres odchylania się emocji od ogólnej średniej. Pomiędzy 9.00 i 20.00 zmiana natężenia radości, zaufania, złości czy smutku obejmuje prawie 40% odchylenia. To bardzo duże wahanie nastroju w stosunku do średniej. Jedno z największych, jakie widzieliśmy w tak krótkim okresie w naszych dotychczasowych analizach.
Emocje wokół Owsiaka
Twarzą WOŚP i osobą, na której temat pisze się w prasie w sposób często znacznie bardziej emocjonalny niż o samej akcji, jest lider Orkiestry Jerzy Owsiak. Sprawdziliśmy, czy na Twitterze także pisano o nim w sposób wysoce emocjonalny oraz jak bardzo wyrażany tam nastrój zmieniał się w czasie.
Zmiany emocji wokół Owsiaka były znacznie mniejsze niż w całej puli wzmianek o WOŚP. Między południem a godz. 20 ogólna zmiana wyniosła około 25%. Jednak w tym wypadku nie możemy do końca mówić o trendzie. Emocje cechowały się dużą zmiennością i falowaniem z godziny na godzinę, zwłaszcza radość (z największym odchyleniem), zaufanie czy strach i smutek. Jeśli chodzi o bezwzględne wartości natężenia emocji we wzmiankach wspominających o liderze WOŚP oscylowały wokół 40% w przypadku złości czy smutku oraz 15% w przypadku radości i zaufania.Jak widać, jest on postrzegany zupełnie inaczej niż sama inicjatywa Orkiestry, wywołuje odwrotne emocje, przynajmniej według polskojęzycznego Twittera.
Net Promoter Score na Twitterze
Jak w przypadku naszych wcześniejszych analiz dotyczących InPostu i Poczty Polskiej, możemy policzyć, ilu użytkowników Twittera, którzy wypowiedzieli się o WOŚP lub Owsiaku należy do promotorów, krytyków lub obojętnych. Krótko mówiąc, znowu policzymy sieciowy NPS.
Jeśli chodzi o Orkiestrę, twitterowcy są w większości obojętnymi odbiorcami akcji lub jej krytykami. Ale odsetek promotorów jest spory, mniej więcej 21% piszących. Za promotorów uznajemy osoby, u których pozytywny sentyment przeważa nad negatywnym, a do tego jego natężenie wynosi minimum 60%. Ten wynik należy traktować jako wstęp do dalszych analiz. W końcu promotorzy mogą chwalić Orkiestrę i jej zbiórki pisząc na przykład o chorobie dziecka, któremu uratował życie sprzęt kupiony dzięki akcji .
Zupełnie inaczej przedstawia się rozkład Net Promoter Score (NPS) w przypadku Owsiaka. Krytycy stanowią przytłaczającą większość wypowiadających się na Twitterze. Mogliśmy spodziewać się podobnego wyniku, jednak odsetek promotorów wydaje nam się zaskakująco niski. Nasza robocza hipoteza opierałaby się na stwierdzeniu, że osoby mające negatywny stosunek do lidera WOŚP czy zwykli hejterzy są bardziej skłonni wspominać o nim bezpośrednio niż osoby mogące darzyć go cieplejszymi uczuciami – te mogą decydował się na pisanie po prostu o Finale i zbiórkach.
WOŚP i social listening. Czy Twitter to bańka?
Tym razem przeanalizowaliśmy jedynie część internetowych dyskusji – tylko wzmianki opublikowane na Twitterze. Nie możemy więc twierdzić, że zdiagnozowaliśmy nastroje społeczne wokół Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – to dopiero początek.
Kolejne kroki monitoringu takiej marki jak WOŚP objęłyby pozostałe “miejsca” – przede wszystkim Facebooka, portale informacyjne, może Instagram i YouTube. Wszędzie tam promotorzy i krytycy zostawiają swój ślad. Spojrzenie na wyniki w tak szerokiej perspektywie pozwoliłoby nam na udzielenie odpowiedzi na postawione wyżej pytani. Te różne portale i sposoby wypowiadania się tworzą tak naprawdę odmienne środowiska, czy emocje i nastroje są pomiędzy nimi wyrównane.
Twitter można uznać za platformę wypowiedzi w dużej mierze przychylną wobec WOŚP. Faktem jednak jest, że nie pisze się na nim dobrze o Jerzym Owsiaku. Jego marka osobista w tym medium społecznościowym uznawana jest za godną krytyki. Czy można to zmienić? To już pytanie dla specjalistów z nieco innych dziedzin.
Jakie emocje mają znaczenie? Nie tylko nasze analizy pokazują co jakiś czas, że im więcej emocji okazujemy, tym więcej otrzymujemy ich od naszych rozmówców. Co więcej, chyba wszyscy znają podstawową zasadę reklamy i marketingu: emocje się opłacają, bo generują reakcje. Na fali tych przekonań postanowiliśmy sprawdzić, czy faktycznie popularne posty na Facebooku i Twitterze są bardziej emocjonalne niż te wywołujące mniej polubień czy komentarzy.
Emocje na Facebooku
Skorzystaliśmy ze statystyk Facebook Insights i Tweet Activity analytics. Skupiliśmy się jedynie na tych, które mówią o faktycznym zainteresowaniu danym postem: liczbie reakcji (polubienia i komentarze). Zignorowaliśmy liczbę odsłon i podobne “wielkie liczby” – emocje niekoniecznie wpływają na algorytmy mediów społecznościowych, ale powinny właśnie na reakcję osób obserwujących konkretny kanał. Skąd mamy dane? Nie ze stron Sentimenti, mamy póki co zbyt mało fanów. Ale tak się składa, że znamy się z pewnym portalem popkulturowym – statystyki dotyczą postów z Nie Tylko Gry.
Zebraliśmy dane ze stycznia 2019. Portal ma ponad 1700 obserwujących na Facebooku, publikował wówczas około 3 postów dziennie, w tym multimedialne (np. zawierające plakaty filmowe), linki do swoich stron, kilka linków do filmów (głównie trailery). Nie analizowaliśmy osobno tych typów wpisów, potrzebowalibyśmy znacznie więcej materiału, żeby móc to zrobić. Skupiliśmy się jedynie na tekście. Posty wywołały średnio 20 polubień lub 23 reakcje (czlyli średnio 3 komentarze). Odfiltrowaliśmy 20 najbardziej popularnych postów i 20 wywołujących najmniej reakcji.
W obu typach wpisów znaleźliśmy mniej niż 20% słów emocjonalnych, 15% w tych najbardziej popularnych i 18% w drugiej grupie. Ta różnica nie jest istotna statystycznie, sama “ilość” emocji nie odpowiada zatem za popularność posta.
Jeśli przyjrzymy się rozkładowi poszczególnych emocji, zobaczymy, że te dwie grupy postów najbardziej różnią się obecnością smutku i zaufania. Jeśli analizujemy 8 emocji razem, różnica nie jest istotna statystycznie, ale już zestaw zaufanie, smutek i złość daje wynik świadczący o różnicy między grupami (Chi=13,945; p=0,002). Co ciekawe, to w najpopularniejszych postach jest więcej negatywnych emocji, a mniej zaufania. Czyżby pisanie o popkulturze żywiło się krytyką? A może wątpliwościami co do jakości promowanych dzieł?
Emocje na Twitterze
Przeanalizowaliśmy także twitty portalu, tym razem z grudnia 2018 i stycznia 2019. Portal ma niecałych 200 obserwatorów na Twitterze, publikował, jak na Fecebooku, około 3 postów dziennie: zdjęcia i linki (głównie do swojej strony). Wywoływały one średnio 4 reakcje na post (w tym: polubienia, komentarze i udostępnienia). Odfiltrowaliśmy po 60 najbardziej i najmniej popularnych wpisów.
Procent słów niosących emocje był w przypadku twittów nieco mniejszy, około 13%, i nie różnił się pomiędzy dwiema grupami wpisów. Co ciekawe, dłuższe twitty wydają się bardziej popularne niż te krótsze. Jednak żadna z tych różnic nie jest istotna statystycznie.
Radość i zaufanie wydają się najsilniej różnicować twitty. Faktycznie, jeśli weźmiemy pod uwagę te dwie emocje i strach, dostajemy istotne statystycznie różnice między grupami (Chi=8,569; p=0,014), podczas gdy dla 8 emocji wynik nie jest istotny i możemy wówczas mówić jedynie o tendencji. W popularnych twittach częściej wyrażane jest zaufanie, rzadziej – strach i radość.
Emocje w mediach społecznościowych
Jak widać, posty z Twittera i Facebooka analizowanego przez nas portalu Nie Tylko Gry wykazują odwrotne zależności pomiędzy emocjami i popularnością, chociaż na obu platformach zaufanie wydaje się być emocją ważną dla odbiorców. Jest ona bardziej istotna niż stosunek słów niosących emocje do neutralnych. W przypadku mediów społecznościowych portalu nie można więc mówić po prostu o wpływie emocji na popularność wpisu, żadne różnice nie pozostają istotne, jeśli porównamy wszystkie popularne i mniej popularne posty. Musimy traktować oba portale jako osobne zbiory tekstów, żeby powiedzieć coś o wywoływaniu reakcji czytelników.
O czym świadczy taka różnica? Być może o odmienności relacji autor-czytelnik na Twitterze i Facebooku, ale równie dobrze kluczowa może być tu osoba administratora – a w przypadku portalu Nie Tylko Gry ktoś zupełnie inny zajmuje się każdym z tych kanałów komunikacji z odbiorcami.
W tej analizie pokazaliśmy, że emocje, zwłaszcza zaufanie, wpływają na popularność postu na portalu społecznościowym. Jednocześnie nie ma jednolitej, obowiązującej dla wszystkich mediów zależności – na Twitterze “wygrały” pozytywne, a na Facebooku negatywne emocje. Nie wystarczy także po prostu okazywać jakiekolwiek uczucia – proporcja słów emocjonalnych do neutralnych nie była istotna.
Poznanie swojego odbiorcy jest kluczowe dla promocji w mediach społecznościowych. Chcąc zachęcić do interakcji z naszym postem powinniśmy zorientować się, na co faktycznie reagują nasi czytelnicy, potencjalni klienci, sympatycy. Wolą zdjęcie, czy tekst? Prawdopodobnie to pierwsze. Ale bardziej odpowiada im radość, złość czy zaufanie? Tego póki co nie dowiemy się z algorytmów Facebooka. Jak pokazaliśmy, te preferencje są zależne od kanału komunikacji i bez rzetelnej analizy danych nie będziemy umieli ich ocenić.
Używamy plików cookie, aby zapewnić prawidłowe działanie naszej strony internetowej i usług. Te pliki cookie są niezbędne i są ustawiane automatycznie. Chcielibyśmy również używać analitycznych plików cookie, aby zrozumieć, w jaki sposób wchodzisz w interakcję z naszą witryną i marketingowymi plikami cookie, aby zapewnić spersonalizowane treści i reklamy.
Klikając „Akceptuję”, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookie zarówno do podstawowych, jak i nieistotnych celów. Kliknij „Ustawienia”, aby wybrać typy plików cookie, które chcesz włączyć lub wyłączyć. Więcej informacji znajdziesz w naszej Polityce prywatności RODO.
Przeczytaj naszą politykę cookie
