Matura 2020 to temat gorący w ostatnich dniach. Mieliśmy zamiar przeanalizować – jak przystało na Sentimenti – dyskusję w sieci na ten temat pod kątem emocji i pobudzenia emocjonalnego. Nie sądziliśmy jednak, że rzeczywistość sama napisze scenariusz i podsunie temat dużo ciekawszy. To historia o tym, jak wiele cyfrowych śladów zostawiamy w sieci i jak darmowe i ogólnodostępne narzędzie Google zdradziło podlaskich maturzystów.
„Bądź gotów, nim wstanie słońce”
Nie, nie byliśmy pierwsi. Podejrzenia co do ewentualnego wycieku tematu rozprawki pojawiło się na Wykopie krótko przed południem 8 czerwca. Zbierając dane do naszej analizy emocji wokół matur postanowiliśmy zgłębić temat. Dlatego też zamieściliśmy spostrzeżenia na naszym kanale na Twitterze “Emocje w sieci“, bo w końcu po to ten profil powstał. Nie sądziliśmy, że w tym momencie ruszy lawina zainteresowania nie tylko internautów, ale i mediów. Nasze wpisy na ten temat cytowane były nie tylko przez czołowe portale internetowe, ale też stacje radiowe i telewizyjne. Ostatecznie trafiliśmy do głównych wydań Faktów TVN i “Wydarzeń” w Polsat News, gdzie CEO Sentimenti odniósł się do sprawy.
Twitter trends. Maturzyści przewidują przyszłość
O co właściwie chodzi? O przewidywanie przyszłości. Wiadomo, że to prawdziwe wyzwanie, ale dla maturzystów z Podlasia nie ma rzeczy niemożliwych. Analiza zapytań kierowanych do tej najpopularniejszej wyszukiwarki z tego regionu pokazała ogromne zainteresowanie ”Weselem” w poniedziałek już po 6 rano. Co w tym dziwnego? To, że maturzyści swoje telefony powinni dostać po oddaniu prac, czyli przed południem. Oni jednak już wiedzieli, czego dotyczyć będzie rozprawka na ponad 2 godziny przed tym, jak usiedli do ławek. To oczywiście wciąż przypuszczenie, a nie stwierdzenie faktu.
To, co przed analizą tych wykresów trzeba znać, to metodologia zbierania danych przez Google. Skala od 0 do 100 nie oznacza liczby wyszukań, a jest jedynie znormalizowaną skalą popularności wyszukań. Wszystko po to, aby było można łatwiej porównywać ze sobą tematy. W ten sposób wyszukiwarka Google przyjmuje wartość 100 dla najwyższego poziomu zainteresowania i popularności tematu w wybranym okresie i na danym obszarze.
W Google Trends widoczny jest nagły wzrost zainteresowania frazą „wesele elementy fantastyczne”. Co jednak ciekawsze, również na długo przed rozpoczęciem matur w Google szukano obszernego fragmentu polecenia, czyli jego dokładną treść. W tej sytuacji wiadomo już, że musiało dojść do wycieku arkuszy. Pytanie tylko, kiedy to nastąpiło i kto tego dokonał. Powagi sytuacji dodaje też fakt, że między godz. 7 a 9 rano odnotowano też pojedyncze wyszukiwania frazy “Anna Kamieńska“. Wiersz “Daremne” był w tym roku tekstem, z którego zinterpretowaniem zmierzyli się maturzyści…
Jeśli chodzi o dokładniejsze dane dotyczące godziny pierwszych wyszukań konkretnych fraz: “Elementy fantastyczne” – ok. 6:24, “Elementy fantastyczne w weselu” – ok. 6:32, “Wesele fantastyka” – ok. 6:48 i “Anna Kamieńska” – ok. 7:04.
Gerwazy, czyli wpadka nr 2
Idąc dalej poleceniami z arkusza na uwagę zasługuje też wyszukanie dot. jednego z bohaterów “Pana Tadeusza” – Gerwazego. Tego fragmentu dotyczyło jedno z zadań, a konkretnie zadanie 7. Pierwsze zapytania o początek cytatu z dzieła odnotowano ok. godz. 7:30.
Temat ten wygenerował dyskusję w sieci licząca niespełna 20 tys. wzmianek w okresie 8-10 czerwca (do momentu publikacji tego posta). Poniższa chmura stwierdzeń i kontekstów pokazuje, o czym dyskutowano najczęściej i które konteksty wzbudzały największe natężenie złości w autorach.
Matura 2020, czyli „a tu pospolitość skrzeczy”
Wycieki arkuszy egzaminacyjnych to zjawisko, z którym mieliśmy już do czynienia wiele razy. W 2009 roku doszło do przecieku w jednym z warszawskich gimnazjów dzień przed egzaminem. Testy wyciekły z udziałem woźnej. Z kolei w 2018 roku doszło do wycieku zadań z języka polskiego na egzaminie gimnazjalnym. Temat wypracowania pojawił się wówczas na Twitterze 20 minut przed oficjalnym rozpoczęciem testów. Rzeczywistość skrzeczy…
Centralna Komisja Egzaminacyjna po – między innymi – naszych doniesieniach na Twitterze zdecydowała się złożyć zawiadomienie na policję w sprawie możliwego przecieku. Całą sprawę uwiarygadnia nie tylko to, co widzimy w Google Trends. Sieć zalały zrzuty ekranu z komunikatorów i grup zamkniętych na Facebooku, gdzie bez problemu można było zauważyć zdjęcia wszystkich arkuszy czy też rozwiązanych zadań. Wszystko oczywiście pod warunkiem, że są one prawdziwe.
Jaki będzie efekt i czy zaprezentowane dane z ogólnodostępnego narzędzia przyczynią się do ujawnienia źródła wycieku? Historia pokazuje, że tego typu sprawy często kończą się umorzeniem ze względu na brak możliwości ustalenia sprawcy. Na koniec ciekawostka – najprawdopodobniej doszło również do wycieku zadań z matematyki.
Wybrane publikacje, w których wspomniano “Emocje w sieci”
Jolanta Turczynowicz-Kieryłło w ostatnich dniach nie schodziła z nagłówków portali i gazet czy ust dziennikarzy. Sprawdzamy, czy na wszystkich portalach temat został potraktowany podobnie. Przy okazji przyglądamy się emocjom w artykułach i komentarzach pod nimi. Skupiamy się na złości i zaufaniu.
Jeszcze kilka dni temu internauci nie wiedzieli zbyt dużo o tym, kto przewodzi sztabowi wyborczemu Dudy. Zmieniło się to 19 i 20 lutego. Nazwisko Turczynowicz-Kieryłło poznaliśmy na samym starcie całej kampanii. Sprawdzamy, na ile opinie wyrażane o niej w sieci, na stronach portali informacyjnych, rezonują z wydźwiękiem artykułów.
Turczynowicz-Kieryłło i emocje w prasie
Stwierdziliśmy, że zainteresowanie Turczynowicz-Kieryłło jest ściśle związane z publikacjami internetowymi na jej temat. Wobec tego przeanalizujemy właśnie te artykuły. Skupimy się na ich liczbie oraz emocjach wyrażonych w ich treści. Przeanalizowaliśmy 109 portali.
Tylko 25 portali (w tym portale informacyjne i blogi) opublikowało w dniach 19-25 lutego co najmniej 10 artykułów na temat Turczynowicz-Kieryłło. Dotyczyły naruszenia ciszy wyborczej oraz pogryzienia przez nią osoby zgłaszającej nieprawidłowość. Oprócz opublikowanych przez Radio Maryja wszystkie artykuły wyrażały złość silniej niż zaufanie.
Sprawa Turczynowicz-Kieryłło w czasie
Najwięcej pisano 20 lutego – pojawiło się wówczas 226 artykułów i newsów. Doniesienia nabierały coraz wyższej temperatury emocjonalnej i stały się najbardziej negatywne w sobotę 22 lutego. Jeśli chcemy mówić o popularności szefowej sztabu, to nie ma ona nic wspólnego z pozytywnymi opiniami czy wzrostem sympatii.
Natężenie negatywnych emocji w artykułach zaczęło powoli spadać po 23 lutego, ale w komentarzach czytelników niekoniecznie. Poniżej pokazujemy wyniki analizy wypowiedzi zostawionych pod komentarzami i na forach. Natężenie złości powoli ale systematycznie rośnie, zaufanie pojawia się w coraz niższym natężeniu. Przy okazji spada liczba komentarzy – po 23 lutego temat jest coraz rzadziej dyskutowany, zostają przy nim przede wszystkim komentujący mocno zaangażowani, nastawieni do tematu lub osoby Turczynowicz-Kieryłło negatywnie.
Czy doniesienia prasowe kształtują emocje?
Uzyskany tu wynik jest nieco zaskakujący – w pierwszych dniach sprawy Turczynowicz-Kieryłło emocje w artykułach i komentarzach zachowują się podobnie, zwiększa się pobudzenie wypowiedzi i natężenie złości. Jednak potem ton artykułów zmienia się na mniej emocjonalny podczas gdy komentarze pod nimi utrzymują podobny nastrój, może nawet wzrost negatywnego nastawienia. W okolicach 19 lutego szeroka publiczność dopiero dowiedziała się, kto jest szefową kampanii wyborczej Andrzeja Dudy. Kontekst był negatywny, stąd złość w komentarzach. Jednak czy możemy powiedzieć, że to artykuły kształtują publiczną dyskusję?
Jak wspomnieliśmy, analizie poddano 109 stron internetowych zawierających artykuły dziennikarskie lub blogowe i komentarze czytelników. Czy w ramach konkretnych portali zachodzi korelacja między emocjami wyrażanymi w tych dwóch typach wypowiedzi? Możemy to sprawdzić.
Na poniższym wykresie widać dane opisujące 15 portali, które zebrały najwięcej komentarzy pod artykułami. To miejsca najbardziej intensywnej dyskusji. Natężenie emocji w artykule opisuje oś X, a Y – zaufanie wyrażone w komentarzach. Wielkość bańki odpowiada liczbie komentarzy. Nie możemy tu mówić o żadnym zauważalnym trendzie, co potwierdza analiza korelacji – nie ma istotnego związku pomiędzy tymi emocjami (R=0,18; p=0,31).
Podobnie ma się sprawa z drugą emocją, nie ma istotnej statystycznie zależności między tym, na ile piszący artykuły i komentujący okazują złość (R=0,23; p=0,197). Zaryzykujemy tu stwierdzenie, że komentujący wyrażają opinie oparte nie tylko na doniesieniach z pojedynczego artykułu. Prawdopodobnie jeśli decydują się coś napisać, są mocno zaangażowani w sprawę, sporo czytają i wyrobili sobie opinię niezależnie od danego tekstu. Co więcej, nie zawsze odnoszą się bezpośrednio do treści konkretnego artykułu także w swoim komentarzu.
Dyskusje w mediach i z mediami
Z pokazanych wyżej zestawień wynika nie tylko brak wyraźnej zależności między emocjami w artykułach i komentarzach. Pokazaliśmy, gdzie toczyła się najbardziej intensywna dyskusja o Turczynowicz-Kieryłło i jaki miała wydźwięk. Mamy w planach więcej takich analiz.
W zależności od tego, jaką emocję analizujemy, zmienia się emocjonalny ranking portali. Najwięcej zaufania wyrażają czytelnicy tych komentowanych najczęściej – serwisów Fakty Interii oraz Opinii i Wiadomości WP. Z kolei pod względem złości przodują komentatorzy Niezależnej, DoRzeczy i Polsat News.
Analiza emocji Sentimenti pozwala nam nie tylko monitorować media społecznościowe, ale także strony publikujące dłuższe, skomplikowane teksty i analizy. Nasze zainteresowanie językiem emocji w portalach informacyjnych powoli rozwija się w systematyczny projekt. Niedługo opublikujemy pierwszy raport na ich temat.
Emocje na portalach informacyjnych są tematem analiz w Sentimenti od stycznia br. Przyglądamy się językowi emocji polskich portali, które każdego dnia zasypują nas wiadomościami. Chcemy systematycznie monitorować wydźwięk newsów publikowanych na najważniejszych dla polskiego odbiorcy stronach, żeby wiedzieć, jakie nastroje w nas kształtują. Tym razem sprawdzimy, czy w ciągu ostatnich trzech tygodni coś się na portalach zmieniało.
Emocje na portalach – strony informacyjne
12 lutego ponownie zebraliśmy tytuły artykułów publikowanych na stronach startowych najważniejszych dzienników, tygodników i nie tylko – razem czternastu portali, o których pisaliśmy także w pierwszym artykule na ten temat. Podzieliliśmy je na ogólne, telewizyjne i prasowe – te ostatnie cechowały się najwyższym pobudzeniem emocjonalnym nagłówków. Analizowaliśmy je od 22 stycznia, więc możemy oszacować średnie pobudzenie wyrażane w nagłówkach publikowanych w tym czasie.
Radość i złość w newsach
Postanowiliśmy sprawdzić przede wszystkim dwie zdecydowane, silne i przeciwne sobie emocje – radość i złość. To właśnie one pobudzają nas do działania i kształtują opinie. Im są silniejsze, tym bardziej chcemy swoje przekonania manifestować, więc tym chętniej wdajemy się w dyskusje z osobami o podobnych lub odmiennych poglądach.
Złość wyrażana była zawsze w wyższym natężeniu – nagłówki mają przecież szokować, przyciągać uwagę, być “klickbajtowe”. Portale newsowe stawiają pod tym względem na negatywne emocje, jak widać na powyższym wykresie… ale nie te ogólne. W grupie złożonej z Interii, Wirtualnej Polski, Onetu i Gazety.pl natężenie radości jest o prawie 10% wyższe niż złości. Jeśli chcemy zachować dobry nastrój, ale wiedzieć, co dzieje się na świecie, najlepiej zaglądać na takie strony.
Co się działo z radością?
Emocje na portalach są bardzo różne. Większość portali informacyjnych publikuje wiele artykułów dziennie, a co za tym idzie, ich strony startowe prezentują zmieniającą się codziennie kolekcję co najmniej kilkudziesięciu, jeśli nie kilkuset, nagłówków. Jak bardzo wyrażane w nich emocje zmieniają się w czasie? Może ich wydźwięk pozostaje mniej więcej stały, skoro emocje stanowią niezawodny sposób na zainteresowanie czytelnika? Z drugiej strony, sytuacja w kraju i na świecie ulega zmianom, co wpływa na tytuły newsów. W takiej sytuacji oczekiwalibyśmy, że wszystkie portale zmodyfikują wydźwięk stron startowych w podobnym stopniu.
Postanowiliśmy sprawdzić, co działo się w styczniu i lutym z emocją radości, wyrażaną na portalach w tak słabym natężeniu.
Najpierw przeanalizujemy strony o najbardziej pozytywnym wydźwięku na dzień 12 lutego – ogólne portale informacyjne. Mamy do dyspozycji dane z 22 stycznia, 2 lutego i 12 lutego – mierzyliśmy emocje co dziesięć dni. Gazeta.pl jest bardzo konsekwentna jeśli chodzi o wyrażanie radości, strona startowa WP ulegała niewielkim zmianom. Interia i Onet zachowywały się wobec siebie prawie dokładnie odwrotnie – na pierwszej natężenie radości spadło, na drugiej – rosło. Sytuacja w kraju lub na świecie wydaje się tu nie mieć znaczenia.
Podobny wniosek pozwala wyciągnąć analiza nagłówków stron telewizji informacyjnych. Portal TVP Info nieznacznie zmieniał natężenie radości, ale bez wyraźnego trendu. Tendencję spadkową można zauważyć za to na Polsat News i TVN 24. Przy okazji wyniki pokazują, że portale telewizyjne nie tylko wyrażały 12 lutego najmniej radości ze wszystkich typów analizowanych przez nas stron, ale że ta tendencja utrzymuje się na wszystkich trzech platformach przynajmniej przez ostatnich kilka tygodni.
Na koniec przyjrzymy się prasie internetowej. Najwięcej radości wyrażały w analizowanym okresie strony startowe tygodników – Newsweeka i Polityki. Wyborcza wyrażała jej znacznie mniej, ale prawdziwym “przegranym” tej emocji jest Fakt – radość znika z jego nagłówków w lutym. Także w przypadku tych stron startowych nie możemy mówić o ogólnym trendzie, który można by uznać za świadczący o zmianach w nastrojach społecznych.
Emocje w wiadomościach
Śledzenie newsów, jak każda lektura, wiąże się z odczuwaniem emocji. Dziennikarze i copywriterzy świadomie starają się na nie wypływać, żeby od pierwszego zetknięcia się czytelnika z tekstem, od pierwszych słów nagłówka czy hasła, uchwycić uwagę i poruszyć.
Jeśli spojrzymy na polskojęzyczne portale informacyjne pod kątem wydźwięku, dostrzeżemy sporo pozytywów na tych najogólniejszych, wyrównany poziom emocji w nagłówkach portali telewizyjnych i ogromne zróżnicowanie gazet internetowych. To właśnie dzienniki i tygodniki najmocniej grają nastrojem strony startowej.
W Sentimenti sprawdzamy, jakie emocje wyrażają krótkie i długie teksty zgodnie z odczuciem typowego użytkownika języka polskiego. Okazuje się, że kiedy taka osoba czyta wiadomości, musi mierzyć się z potężną dawką negatywnych emocji i niewielkim dodatkiem pozytywnych. Nic dziwnego, że bywamy zmęczeni językiem mediów.
Jeśli jednak przyjrzymy się wynikom rankingu wydawców Gremius, w styczniu korzystaliśmy z większości portali informacyjnych chętniej niż w grudniu. Wzrost zainteresowania dotyczył na przykład WP, Onet, Interia i Gazeta.pl. To portale o najbardziej pozytywnych stronach startowych). Ale także Super Express, Fakt i Wyborcza. Utrzymujące wyrównany poziom emocji portale telewizji informacyjnych nie znalazły się na liście top 20 domen miesiąca. Być może ich wydźwięk ma jakiś wpływ na te wyniki.
Używamy plików cookie, aby zapewnić prawidłowe działanie naszej strony internetowej i usług. Te pliki cookie są niezbędne i są ustawiane automatycznie. Chcielibyśmy również używać analitycznych plików cookie, aby zrozumieć, w jaki sposób wchodzisz w interakcję z naszą witryną i marketingowymi plikami cookie, aby zapewnić spersonalizowane treści i reklamy.
Klikając „Akceptuję”, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookie zarówno do podstawowych, jak i nieistotnych celów. Kliknij „Ustawienia”, aby wybrać typy plików cookie, które chcesz włączyć lub wyłączyć. Więcej informacji znajdziesz w naszej Polityce prywatności RODO.
Przeczytaj naszą politykę cookie
